Nhắc đến “Bài ca ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ, chúng ta không thể không ngưỡng mộ tài năng viết văn của nhà thơ này. Trong bài thơ, từ “ngất ngưởng” được lặp lại bốn lần, mang ý nghĩa sâu sắc và giàu tầm quan trọng. Dưới đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về ý nghĩa của từ này qua các văn cảnh sử dụng trong bài thơ.
TÓM TẮT
Từ “ngất ngưởng” là gì?
Trong “Bài ca ngất ngưởng”, từ “ngất ngưởng” xuất hiện bốn lần, mang nghĩa là sự vươn lên cao, bất ổn và chênh vênh như sự vật đứng ở độ cao. Bài thơ này cũng tả lại tinh thần cá nhân, đặc biệt là tinh thần này được thể hiện trong một xã hội Nho giáo, với lễ nghĩa và sự nhấn mạnh vào đạo đức cá nhân.
Tinh thần “ngất ngưởng” trong quan trường
Trong bài thơ, Nguyễn Công Trứ kể về quãng đường trở thành quan và nói: “Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng”. Có thể hiểu rằng sự “ngất ngưởng” mà ông thể hiện khi làm quan là tinh thần coi thường việc làm quan như một sự trói buộc hay giam hãm trong lồng cũi. Tuy ông cần phải làm quan để thực hiện trách nhiệm với đời, nhưng ông vẫn giữ lối sống tự do, không chấp nhận bị “cúi” vào quyền lực.
Tự do và không quan tâm đến dư luận
Nguyễn Công Trứ cũng thể hiện sự “ngất ngưởng” qua việc sống theo ý thích mà không quan tâm đến sự đàm tiếu của dư luận. Ông cưỡi bò vàng đeo nhạc ngựa, cùng các cô hầu gái lên chùa mà vẫn mang kiếm cung bên người và đeo đôi dì. Ông không bận tâm đến sự khen chê và những gì bị mất. Ông muốn sống một cuộc sống tự do, thoát khỏi sự gò bó của danh lợi và tầm thường.
Vì sao Nguyễn Công Trứ vẫn ra làm quan?
Dù biết rằng làm quan là gò bó và mất tự do, Nguyễn Công Trứ vẫn quyết định ra làm quan. Lý do cho điều này là do ông là một nhà nho và mang trong mình hoài bão vì nước và vì dân. Ông coi việc phò vua giúp nước là trang nam nhi, trả nợ công danh ở đời.
Quan trọng hơn, ông có thể thực hiện được lí tưởng xã hội và giữ được cá tính riêng dù trong một môi trường trói buộc. Ông có thể sống theo đúng tinh thần của mình và không bị mất đi tính chất đặc trưng.
Chất tự do trong thể tài hát nói
So với thơ Đường luật, thể hát nói có những nét tự do đặc biệt. Trong “Bài ca ngất ngưởng”, chúng ta có thể thấy sự uyển chuyển trong số câu và số chữ của mỗi câu không theo quy định cứng nhắc. Vần cũng được sử dụng một cách linh hoạt mà không hạn chế đối.
Bản quyền bài viết thuộc VDO Software. Mọi hành vi sao chép đều là vi phạm bản quyền. VDO Software hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về “Bài ca ngất ngưởng” của Nguyễn Công Trứ trong “Soạn văn 11”.
