Hóa học lớp 11 Bài 32 – Ankin là một chủ đề hấp dẫn và quan trọng trong nền giáo dục hóa học. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các đặc điểm và ứng dụng của ankin. Mời các bạn cùng theo dõi!
TÓM TẮT
I. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp
- Đồng đẳng, cấu tạo
- Ankin có công thức chung là CnH2n-2 (n ≥ 2).
- Cấu trúc đơn giản nhất là axetilen (CH≡CH).
- Mỗi phân tử ankin có một liên kết ba, gồm một liên kết σ và hai liên kết π. Liên kết ba của ankin có cấu trúc thẳng đứng.
- Đặc biệt, phân tử CH≡CH có cấu trúc tuyến tính.
- Với phân tử C2H2, có hai liên kết π, làm cho độ dài của liên kết C≡C ngắn hơn so với liên kết C=C và C-C. Điều này dẫn đến khả năng quay tự do của các nguyên tử cacbon quanh liên kết ba.
- Danh pháp, đồng phân
- Tên gọi các ankin dựa trên tên mạch cacbon và kết thúc bằng đuôi “in”.
II. Tính chất vật lý
- Nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi tăng dần khi số nguyên tử cacbon trong phân tử tăng: 3 chất đầu là khí, các chất từ C5 → C16 là chất lỏng và từ C17 trở đi là chất rắn.
- Ankin ít tan trong nước, nhưng có khả năng tan trong một số dung môi hữu cơ như rượu, ete, v.v.
III. Tính chất hóa học
- Phản ứng cộng
- Ankin tham gia vào nhiều phản ứng cộng như phản ứng cộng hiđrô, brom, clo và các chất HX khác.
- Phản ứng cộng của ankin với HX cũng tuân theo quy tắc Markovnikov.
- Phản ứng thế bằng ion kim loại
- Ankin có khả năng tạo phức với các ion kim loại như bạc.
- Phản ứng này được sử dụng để phân biệt ankin với các hợp chất khác.
- Phản ứng oxi hoá
- Ankin có thể tham gia các phản ứng oxi hoá hoàn toàn và không hoàn toàn.
- Ankin cũng có khả năng làm mất màu dung dịch KMnO4.
IV. Điều chế và ứng dụng
- Điều chế
- Axetilen có thể được điều chế từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ như metan, canxi cacbua và etan.
- Các ankin khác có thể được điều chế bằng cách tách HX từ các dẫn xuất đihalogen hoặc phản ứng giữa axetilen với các dẫn xuất halogen khác.
- Ứng dụng
- Axetilen được sử dụng trong các đèn xì axetilen – oxi để hàn và cắt kim loại, bởi vì ngọn lửa của axetilen cháy ở nhiệt độ cao (khoảng 3000oC).
- Axetilen và các ankin khác cũng được sử dụng làm nguyên liệu để tổng hợp các hợp chất hữu cơ khác.
Đó là những thông tin cơ bản về ankin trong bài học hóa học lớp 11. Hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ hơn về tính chất và ứng dụng của chúng. Để tìm hiểu thêm về các chủ đề hóa học khác, hãy truy cập VDO Software.
