Tính phần trăm là một câu hỏi thường xuyên xuất hiện trong các bài toán học, vật lý và hóa học. Đây là một phép tính dễ nhưng thực tế lại rất dễ gây nhầm lẫn. Dù ở lĩnh vực nào, cách tính phần trăm cũng gần như tương tự nhau. Vậy có những công thức tính phần trăm nào nhanh chóng mà bạn có thể áp dụng để tiết kiệm thời gian?
TÓM TẮT
Tại sao cần tính phần trăm?
Tính phần trăm có ý nghĩa lớn nhất là để so sánh tỉ lệ và ước lượng tỷ lệ của một yếu tố nào đó. Ví dụ, tính phần trăm dung dịch A trong hỗn hợp A, B, C sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về tỉ lệ của dung dịch A trong hỗn hợp đó và từ đó đưa ra được những nhận định cụ thể.
Tùy vào từng lĩnh vực mà công thức tính phần trăm sẽ có sự thay đổi và chênh lệch nhất định.
Các công thức tính phần trăm nhanh chóng
1. Cách chung nhất
Cách tính phần trăm của 1 nhân tố trong số nhiều nhân tố là lấy số lượng nhân tố cần tính, chia cho tổng số nhân tố, rồi nhân với 100 là ra. Giả sử, để tính phần trăm của a và b:
- Tỷ số phần trăm của a = a/(a+b) x 100 (%).
- Tỷ số phần trăm của b = b/(a+b) x 100 (%) hoặc %b = 100 – %a.
Bài tập ví dụ:
Lớp có tổng số 50 bạn, số học sinh giỏi là 15 bạn, học sinh khá là 20 bạn, học sinh trung bình là 10 bạn, học sinh yếu kém là 5%, hãy tính số phần trăm học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu kém của lớp.
- % học sinh giỏi = 15/50 x 100 = 30%
- % học sinh khá = 20/50 x 100 = 40%
- % học sinh trung bình = 10/50 x 100 = 20%
- % học sinh yếu kém = 5/50 x 100 = 10%
2. Tính phần trăm lương thưởng để so sánh sự chênh lệch
Kiểu tính phần trăm này sẽ tính % chênh lệch giữa 2 giá trị khác nhau. Công thức chung:
(b-a)/a x 100 (%)
Trong đó, b là số cần so sánh chênh lệch, a là mốc để so sánh.
Ví dụ:
Tháng 1 công ty A có doanh thu là 357 triệu đồng. Tháng tiếp theo doanh thu của công ty là 405 triệu đồng. Hãy tính phần trăm tăng trưởng của tháng 2 so với tháng 1.
% tăng trưởng của tháng 2 = (405-357)/357 x 100 = 13.4%
Lưu ý: phần trăm tăng trưởng có thể là số âm. Khi đó, tháng sau có mức tăng trưởng thấp hơn tháng trước.
3. Tính phần trăm hoàn thành
Công thức chung:
a/b x 100
Trong đó, a là con số đã đạt được, b là số mục tiêu cần đạt được.
Ví dụ:
Năm 2019 công ty A đề ra nhân viên phải hoàn thành 5000 bài viết. Tính đến hết quý 1, số bài viết đã đạt được là 1000 bài. Hỏi công ty đã hoàn thành bao nhiêu % so với mục tiêu đề ra?
% hoàn thành = 1000/5000 x 100 = 20%
Lưu ý: Để biết % hoàn thành là vượt hay kém hơn chỉ tiêu đề ra, hãy so sánh số phần trăm tính được với 100%. Nếu lớn hơn 100% là vượt mục tiêu, nếu nhỏ hơn 100% là chưa hoàn thành mục tiêu. Như trong ví dụ trên, nhân viên của công ty A chưa hoàn thành mục tiêu.
4. Tính phần trăm giá tiền tăng hoặc giảm
Công thức:
Công thức chung tính số tiền được giảm/được tăng:
(giá tiền x số % giảm hoặc tăng) / 100
Ví dụ:
Mặt hàng A tại siêu thị có giá gốc là 2 triệu đồng và được giảm giá 5%. Vậy số tiền được giảm là bao nhiêu?
(2.000.000 x 5) / 100 = 100.000 đồng
Trên thực tế sẽ có nhiều dạng bài tính phần trăm khác nhau. Nhưng nhìn chung, cách tính phần trăm đơn giản đó là người làm chỉ cần áp dụng đúng công thức chung và biến đổi tùy theo đề bài để tìm ra được đáp án đúng.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về công thức tính phần trăm và các ví dụ minh họa khác, hãy ghé thăm VDO Software.
